Aile ve Gençlik Fonu Kurulması Hakkında Kanun Teklifi, TBMM'de

TBMM (AA) - Teklife göre, Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlı kamu tüzel kişiliğine haiz Aile ve Gençlik Fonu kurulacak.

Fonun yönetim kurulu, Hazine ve Maliye Bakan Yardımcısı başkanlığında, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakan Yardımcısı, Gençlik ve Spor Bakan Yardımcısı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan Yardımcısı ile Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardımcısından olmak üzere beş kişiden oluşacak. Kurul kararları oy çokluğu ile alınacak. Bakan yardımcıları ilgili bakanlar tarafından görevlendirilecek.

Aile ve Gençlik Fonu, yönetim kurulu tarafından yönetilecek. Yönetim kurulu, fondan kaynak aktarımı yapılacak projeleri, aktarılacak kaynak tutarını, harcama programlarını belirlemeye yetkili olacak.

Aile ve Gençlik Fonu'nun sekretarya hizmetleri Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yapılacak.

Fonun kaynakları

Fonun kaynakları, Türk Petrol Kanunu kapsamında tahsil edilen devlet hissesinin ve Maden Kanunu kapsamında tahsil edilen devlet hakkının yüzde 20'sinden, kanun ve kararnamelerle kurulu bulunan ve kurulacak olan fonların gelirlerinden Cumhurbaşkanı kararıyla yüzde 10'una kadar aktarılacak tutarlardan, geri ödeme öngörülen projeler kapsamında geri ödemelerden oluşan tutarlardan, yurt içi ve yurt dışı kaynaklı her nevi nakdi bağış, yardım ve hibelerden, diğer gelirlerden oluşacak.

Türk Petrol Kanunu kapsamında tahsil edilen devlet hissesinin ve Maden Kanunu kapsamında tahsil edilen devlet hakkının oranını sıfıra kadar indirmeye veya bu oranı iki kadar artırmaya Cumhurbaşkanı yetkili olacak.

Fonun giderlerini ise yönetim kurulu tarafından onaylanan projeler kapsamındaki teşvik, hibe, destek, kredi ile teminatlar için ilgili kurum ve kuruluşlara aktarılan tutarlar, bunlardan kaynaklı hizmet bedeli ücret ve komisyonlar, fonun kaynaklarının yönetimi ve yönetim kurulu tarafından onaylanan projeler kapsamındaki giderler ile diğer operasyonel giderler oluşturacak.

Kaynak aktarımları

Fonun amacına uygun olarak yönetim kurulu tarafından onaylanan projeler için, harcama programı kapsamında ödenmek üzere fondan, yönetim kurulu kararı ile ilgili kamu kurum ve kuruluşlarına kaynak aktarılacak.

Projelerin ekonomik ve teknik açıdan yapılabilirliği ile fon tarafından aktarılan tutarların mevzuata uygun, etkili, ekonomik ve verimli kullanımına ilişkin sorumluluk ilgili kurum ve kuruluşlara ait olacak.

Aktarılan tutarlar genel bütçe kapsamındaki idareler için genel bütçeye, diğer idareler için ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının bütçesine gelir kaydedilecek.

Kaydedilen tutarlar karşılığını ilgili idare bütçelerinde açılacak tertiplere ödenek kaydetmeye ve bu suretle ödenek kaydedilen tutarlardan yılı içinde harcanmayan kısımları ertesi yıla devretmeye ilgili idareler yetkili olacak.

Geri ödeme öngörülen projelerde aktarılan tutarlar ilgili kamu kurum ve kuruluşlarına geri ödenecek. İlgili kurum ve kuruluşlara geri ödenen tutarları genel bütçe kapsamındaki idareler için genel bütçeye, diğer idareler için ilgili kurum ve kuruluşların bütçesine gelir ve ödenek kaydetmeye ilgili idareler yetkili olacak. Gelir ve ödenek kaydedilen tutarlar bir sonraki ayın en geç 10'uncu iş günü içerisinde ilgili kurum ve kuruluşlarca bütçeye gider kaydıyla fona aktarılacak.

Yönetim kurulu tarafından onaylanan projelerin süreli olması ve harcama programı kapsamında ödenen tutarların ilgili kurum ve kuruluşlarca harcanmaması durumunda, harcanmayan tutarlar ilgili projenin bitişini müteakip en geç 10'uncu iş günü içerisinde ilgili kurum ve kuruluşlarca bütçeye gider kaydıyla fona aktarılacak.

İlgili kurum ve kuruluşlara aktarılan kaynakların yararlanıcılara aktarılabilmesi ve doğabilecek geri ödemelerin alınabilmesi için bahse konu kurum ve kuruluşlar Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun kapsamında faaliyet gösteren ödeme hizmeti sağlayıcılar, Finansal Kiralama, Faktoring, Finansman ve Tasarruf Finansman Şirketleri Kanunu kapsamında faaliyet gösteren finansman şirketleri ile kredi garanti kurumlarıyla protokol yapabilecek.

Mali veriler kamuoyu ile paylaşılacak

Fon tarafından veri ve bilgi talep edilmesi halinde, ilgili kurum ve kuruluşlar ve protokol imzalanan kuruluşlar, yönetim kuruluna sunulan projelere ilişkin talep edilen her türlü veri ve bilgiyi fonun belirleyeceği şekil ve süreler içerisinde vermekle yükümlü olacak.

Fona ilişkin mali veriler en geç 6'şar aylık dönemler itibarıyla kamuoyu ile paylaşılacak.

Fon, kurumlar vergisinden muaf tutulacak. Fonun görevleriyle ilgili faaliyetlerinden elde ettiği gelirleri dolayısıyla iktisadi işletme oluşmuş sayılmayacak. Bu muafiyet, fonun kazanç ve iratları üzerinden Gelir Vergisi Kanunu ile Kurumlar Vergisi Kanunu uyarınca yapılacak vergi kesintilerini de kapsayacak.

Ayrıca fon damga vergisi ve harçlardan muaf olacak. Fona yapılan bağış ve yardımlar veraset ve intikal vergisinden, fonun kaynaklarından yararlanıcılara aktarılan tutarlar dolayısıyla bankalar ve finansman şirketleri tarafından tahsil edilen faiz tutarları ile kar payları banka ve sigorta muameleleri vergisinden ve kaynak kullanımını destekleme fonuna yapılacak kesintilerden müstesna olacak.

Fona yapılan nakdi bağış ve yardımların tamamı, Kurumlar Vergisi Kanunu hükümleri çerçevesinde gelir veya kurumlar vergisi matrahının tespitinde, gelir veya kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde ayrıca gösterilmek şartıyla beyan edilen gelirden veya kurum kazancından indirilebilecek.

Fonun çalışma usul ve esasları ile fonun kaynakları ve giderleri, fondan yapılacak kaynak aktarımlarına ilişkin usul ve esaslar Cumhurbaşkanı tarafından çıkarılacak yönetmelik ile belirlenecek.

Teklifin gerekçesinden

TBMM Başkanlığına sunulan teklifin gerekçesinde, sağlam temeller üzerine inşa edilmiş bir ailenin, sağlıklı bir toplumun en önemli bileşeni olduğu belirtilerek, ailenin sahip olduğu güç ve çözüm kabiliyetinin, toplumsal huzurun da teminatı olduğu, toplumsal yapının ve kalkınmanın sağlıklı bir şekilde sürdürülebilirliği için aile kurumunun güçlendirilmesinin son derece önem arz ettiği kaydedildi.

Öneminden dolayı ailenin, Anayasa'da toplumun temel kurumu olarak tanımlandığı anımsatılarak, düzenlemeyle Hazine ve Maliye Bakanlığına bağlı Aile ve Gençlik Fonu'nun kurulmasının öngörüldüğü bildirildi.

Fon vasıtasıyla halihazırda yürütülen destek programlarının etkililiğinin artırılması, hizmetlerin çeşitlendirilmesi ve yaygınlaştırılması ile aile kurumunun güçlendirilmesine katkı sağlanmasının hedeflendiği vurgulanan gerekçede, bu doğrultuda dinamik ve genç nüfus yapısının korunması ve evlenecek gençlerin desteklenerek aile kurumunun temellerinin sağlamlaştırılmasının, gelecek nesillerin sağlıklı aile ortamında hayata hazırlanması ve toplum refahının devamının sağlanmasının hedeflendiği ifade edildi.

Gerekçede, gençlerin hayalleri, idealleri, enerjileri ve dikkate değer vizyonlarının, içinde yaşadıkları toplumların sürekli gelişimi için vazgeçilmez unsurlar olduğuna işaret edilerek, şunlar kaydedildi:

"Bununla birlikte gençlerin karşılaştıkları problemler de günümüz toplumları ve gelecek nesiller için sorun ve beklentilerin asli unsurları olarak öne çıkmaktadır. Bu çerçevede teklifle, fon vasıtasıyla ülkemizin beşeri sermayesi olan gençlerin nicelik ve nitelik bakımından en üst düzeye taşınması amacıyla; gelişimlerinin ve girişimlerinin desteklenmesi amaçlanmaktadır. Bu kapsamda fonun kaynaklarının aile müessesesinin korunması ve güçlendirilmesi, gençlerin evliliklerinin daha sağlam temeller üzerine kurulmasının sağlanması, gençlerin ve ailelerin sosyal risklere karşı korunması, gençlerin gelişim ve girişimlerine destek verilmesi için kullanılması öngörülmektedir. Bu itibarla belirlenen kaynakların yalnızca yukarıda belirtilen amaçlara özgülendiği fon şeklinde özel bir yapı kurulmaktadır."

Muhabir: Kemal Karadağ,Seval Ocak