NEW YORK (AA) - California'daki bir garajda 1 Nisan 1976'da mütevazı bir başlangıç yapan Apple, yenilikçi tasarımlar, kullanıcı dostu ara yüzler ve ileri teknoloji ürünleriyle dünyanın en etkili şirketlerinden biri haline geldi.
Steve Jobs, Steve Wozniak ve Ronald Wayne tarafından kurulan şirket, kurulduğu yıl "kullanıcı dostu bilgisayarlar yaratma" hedefiyle "Apple I" modelini piyasaya sürdü.
Apple, 1977 yılının başında "Apple Computer" adıyla anonim şirket haline geldi.
Şirketin 1984'te tanıttığı "Macintosh", grafik kullanıcı arayüzü ve fare desteğiyle kişisel bilgisayar sektöründe devrim yarattı. 2001'de piyasaya sürdüğü "iPod" ile müzik endüstrisini dönüştürerek dijital içerik tüketiminde yeni bir dönemin kapısını araladı.
Apple'ın 2007'de çıkardığı "iPhone", tüketicilere masaüstü bilgisayar deneyimi sunarak akıllı telefon pazarında çığır açtı.
Şirketin ismindeki "Computer" kelimesi, tüketici elektroniğine yönelimi vurgulamak amacıyla 2007'de kaldırıldı. Apple, 2010 yılında "iPad" adını verdiği ilk tabletini tanıttı.
Ürün yelpazesi genişlemeye devam ettiCEO olarak Steve Jobs'un yerine 2011 yılında Tim Cook geçti. Cook'un liderliğinde Apple, ürün çeşitliliğini ve küresel erişimini genişleterek piyasa değerini artırdı.
Apple, yapay zeka, artırılmış gerçeklik ve giyilebilir teknolojilere yatırım yaparken, akıllı saat ve kablosuz kulaklık gibi yeni ürünlerini piyasaya sürdü.
"Uzamsal bilgisayar" olarak 2023'te duyurduğu Apple Vision Pro, şirketin 2014'ten sonraki ilk yeni ana ürün serisi oldu. Vision Pro, geçen yılın şubat ayında piyasaya sürüldü.
Teknoloji devi, son yıllarda yapay zeka yarışında rakiplerinin biraz gerisinde kalırken, dünyanın en değerli şirketi unvanını önce Microsoft'a, ardından çip üreticisi Nvidia'ya kaptırdı.
iPhone, yapay zekayla daha da "akıllandı"Geçen yıl haziran ayında yapay zeka atılımlarını hızlandıran Apple, "Apple Intelligence" teknolojisini tanıttı.
Apple Intelligence'ın, bağlam odaklı bildirimler, yapay zeka destekli görsel içerik oluşturma ve uygulamalar arasında görev yürütme gibi özellikler sunduğu bildirildi.
Microsoft ve Nvidia ile dünyanın en değerli şirketi olma yarışında yerini korumaya çalışan Apple, yapay zeka hamlelerinin ardından yeniden zirvenin sahibi oldu.
Şirket, geçen yıl eylül ayında yapay zeka destekli yeni akıllı telefonu iPhone 16'yı tanıttı. Cihaz, büyük üretken yapay zeka modellerini çalıştırmak üzere tasarlandı.
Apple, bu yılın şubat ayında ise yapay zeka özellikleri içeren uygun fiyatlı modeli iPhone 16e'yi piyasaya sürdü.
ABD'de ticaret politikalarındaki belirsizlik nedeniyle son dönemde teknoloji hisselerindeki dalgalanmalar Apple hisselerini de etkiledi. Buna karşın şirketin hisselerinde son bir yılda yüzde 28 artış oldu.
Şirketin geçen yıl bu dönemde 2,6 trilyon dolar olan piyasa değeri, 3,3 trilyon dolara yaklaştı.
Çinli şirketler Apple'ın akıllı telefon pazar payını daralttıApple'ın son bilançosuna göre, 28 Aralık 2024'te sona eren üç aylık dönemde iPhone satışları azalırken, Mac ve iPad satışları yükseldi.
Bu dönemde iPhone satışları yıllık bazda yüzde 1 düşerek 69,1 milyar dolara geriledi ve piyasa beklentilerinin altında kaldı.
Pazar araştırma şirketi IDC'nin raporuna göre de 2024'te küresel akıllı telefon satışları yüzde 6,4 artmasına rağmen Apple'ın satışları yüzde 0,9 düştü.
Şirketin 2023'te yüzde 20,1 olan pazar payı, 2024'te yüzde 18,7'ye geriledi.
Buna rağmen Apple, akıllı telefon pazarında liderliğini sürdürse de Çinli rakiplerinin pazar paylarını artırdığı dikkati çekti.
Antitröst ve patent davalarının hedefi olduMacintosh, iPod, iPhone ve diğer yenilikçi ürünleriyle Apple, tüketici elektroniği sektöründeki liderliğini pekiştirirken, aynı zamanda yasal zorluklarla karşı karşıya kaldı.
Antitröst davaları, gizlilik tartışmaları ve fikri mülkiyet haklarıyla ilgili çekişmeler, Apple'ın hukuki mücadelelerinin merkezine yerleşti.
Uygulama mağazası politikaları, düzenleyici kurumlar ve rakip şirketler tarafından yoğun şekilde incelenirken, bu durum rekabet yasaları ve tüketici hakları konularında çeşitli davalara yol açtı.
Apple, rakip teknoloji firmalarıyla patent anlaşmazlıkları da yaşarken, Avrupa Birliği Komisyonu rekabet kontrollerini artırdı ve ABD'de şirkete karşı antitröst davası açıldı.
Muhabir: Sevgi Ceren Gökkoyun