İSTANBUL (AA) - Alışveriş Merkezleri ve Yatırımcıları Derneği (AYD) Başkanı Nuri Şapkacı, dünyanın ve ülkenin içinde bulunduğu iklim krizi nedeniyle sürdürülebilirliğin hayati bir önem taşıdığını belirterek, bu bağlamda AVM'lerin de sürdürülebilirlik adımlarını çok hızlı atması gerektiğini söyledi.
AYD ile Akademetre Research tarafından ortaklaşa oluşturulan "AVM Sürdürülebilirlik ve Enerji Endeksi"nin sonuçları düzenlenen basın toplantısıyla açıklandı.
Toplantıya AYD Başkanı Nuri Şapkacı, AYD Sürdürülebilirlik Komitesi Başkanı Cem Eriç, Akademetre Research Kurucusu Halil İbrahim Zeytin ve EY Türkiye İklim Değişikliği ve Sürdürülebilirlik Hizmetleri Lideri Ece Sevin katıldı.
Toplantının açılış konuşmasını yapan AYD Başkanı Nuri Şapkacı, dünyanın ve ülkenin içinde bulunduğu iklim krizi nedeniyle sürdürülebilirliğin hayati bir önem taşıdığını belirterek, "Bu bağlamda AVM'lerin de sürdürülebilirlik adımlarını çok hızlı atması gerekiyor. Geçen yılın sonlarında ilk adımlarını attığımız raporun ana eksenine iklim değişikliği, yatırımcı talepleri, değişen yasal düzenlemeler, mega trendler ve tüketici beklentilerini aldık. Sektör paydaşlarıyla yapılan görüşmeler sonucunda Türkiye AVM ekosistemi/sektörel sürdürülebilirlik yol haritasını oluşturduk." diye konuştu.
AYD üyelerinin yaklaşık yüzde 80'inin özellikle güneş enerjisi sistemlerine yatırım yaptıklarını aktaran Şapkacı, sözlerine şöyle devam etti:
"Enerji tasarrufuna ciddi anlamda katkıda bulunuyorlar. Biz de bilgileri toplayarak en azından belirli dönemlerde açıklayabildiğimiz veriler olmasını istedik. AVM'ler olarak kendimizi diğer sektörlerle veya yurt dışında açılmış AVM'lerin ortalamalarıyla kıyasladığımızda kendimizi de küçümsemememiz gerektiğini görüyoruz. Türkiye'de yapılan AVM'lerin 2000 ve sonrası yapılmış olmasıyla bazı AVM'lerin enerji verimliliği konusunda o dönemden çalışmalara başladığını da görüyoruz. Son 10 yılda bu daha da hızlandı."
AYD Sürdürülebilirlik Komitesi Başkanı Eriç de iklim değişikliğine bağlı sorunların herkesin dilinde olduğunu kaydederek, "Bu sorunları konuşmanın değil çözüm önerileri üretmenin, aksiyona geçmenin zamanı geldiğine inanıyorum. Bizler de AYD üyeleri olarak bu konuda aksiyona geçtik. Bu noktada devletlerin, kamu-özel sektör tüm kuruluşların işbirliği içinde çalışması gerekiyor." dedi.
Çalışmada tüm paydaşlarla sürdürülebilirliği bütünsel bir çerçevede ele aldıklarına işaret eden Eriç, "Bu çalışmalar kolektif hale gelmezse, etki gücünü artırmazsak istediğimiz sonuçları alamayız. Bu çalışma paydaşların kıyaslama yapması için önemli bir kaynak olacak. Sonra AVM'lere rehberlik etmek istiyoruz. Karbon ayak izini azaltmak için bir sektör hedefi oluşturacağız." ifadelerini kullandı.
Eriç, bir sonraki aşamada amaçlarının AVM sektörünün diğer paydaşlarına gitmek olduğunu belirterek, özellikle perakende sektöründe yer alan paydaşlarla bu etkiyi nasıl büyüteceklerine dair çalışmalar yapacaklarını söyledi.
"Net karbon hedefi olan kurumlar olumlu etkiler yaratacak"Toplantının ardından gazetecilerin sorularını yanıtlayan Eriç, enerji yatırımlarında yabancı markaların etkisinin olup olmadığına dair soru üzerine, "Bunu yabancı veya yerli diye ayırmamak lazım. Türkiye'de AVM sektöründe net karbon hedefleri var. Net karbon hedefi olan kurumlar olumlu etkiler yaratacak. Orada aksiyonlar, politikalar oluşmuş durumda. Tek tek bir noktaya ulaşmamız mümkün değil. Bu etki gücünü artırmak için işbirliği yapmalıyız." ifadelerini kullandı.
Eriç, AVM'lerdeki güneş enerjisi yatırımlarına ilişkin soruya da şu yanıtı verdi:
"Endeksteki veriler katılan AVM'lerin kaçında güneş enerjisi yatırımı var sorusuna verilen cevaplarla oluştu. Şu anda sektörde devam eden yatırımlar endekse dahil değil. Şu an çalışmalarımız devam ediyor. Yakın bir zamanda daha somut veriler paylaşacağız ama güneş enerjisi yatırımlarının arttığını gözlemliyoruz. Sektörün bu konuda bir iştahı var. Bunun önündeki engel ne diye sorarsak? Birincisi finansmana erişim zorlukları ve maliyet. İkincisi AVM'ler bu yatırımları çatılarına ya da arazilere yapıyorlar. Dolayısıyla çatılardaki uygunsuzluklar. Türkiye'deki AVM sektörünün yaşına bakacak olursak geçmiş yıllarda yapılan yatırımlar çatılarda güneş enerjisi yatırımlarının yapılmasına çok olanak vermiyor. Arazi tahsisi konusu da var. Arazi üzerinde güneş enerjisi yatırımı yapmak isteseniz bile o bölgenin, araziye yatırımı yapacağınız yerin elektrik enerji, trafo gücü önemli oluyor. Bu konuda da zorluklarla karşılaşılıyor."
AVM'lerin çevresel etkileri somut verilerle analiz edilecekToplantıda verilen bilgilere göre, endeks sayesinde AVM'lerin çevresel etkileri somut verilerle analiz edilecek ve sürdürülebilirlik stratejilerine yön verilecek.
Endekste, elektrik, su, doğal gaz tüketimi gibi verileri değerlendirerek toplam kapalı alan (TKA), ortak alan (OG) ve kiralanabilir alan (GLA) bazında enerji kullanımı raporlanıyor.
Türkiye'de 13,9 milyon metrekare kiralanabilir alan dikkate alınarak hesaplanan enerji endeksi, kiralanabilir alan bakımından AVM'lerin yaklaşık 1/5'inin veri paylaşımıyla oluşturuluyor.
AVM'lerin ortalama karbon ayak izi 65,4 kilogram eşdeğer karbondioksit olarak hesaplanırken, elektrik kaynaklı karbon salımı 63,6 kilogram eşdeğer karbondioksit, doğal gaz kaynaklı ise 1,56 kilogram eşdeğer karbondioksit olarak belirlendi.
Bu değerler, uluslararası karbon ayak izi kriterleriyle kıyaslandığında Türkiye'deki AVM'lerin sürdürülebilirlik açısından orta seviyede yer aldığını gösteriyor. Enerji verimliliği önlemleri alınmamış AVM'ler dünya genelinde 100-150 kilogram eşdeğer karbondioksit salıma sahip. Türkiye'deki AVM'ler ise bu seviyenin altında kalarak daha iyi bir performans gösteriyor.
Güneş enerji sistemleri kullanan AVM'lerde, ortak alan elektriğinin yüzde 40,3'ü yenilenebilir enerji kaynaklarından sağlanırken, bu yatırımlarla AVM'lerin karbon ayak izinde yıllık yüzde 20'ye kadar azalma elde ediliyor.
Muhabir: Aylin Rana Aydin Kuş