CENEVRE/SUDAN (AA) - Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Yüksek Komiserliği (OHCHR), Sudan'da ordu ile bir zamanlar ona bağlı Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasında yaşanan çatışmalar nedeniyle sivillere yönelik ihlal ve suistimallerin önlenmesi için hesap verebilirlik ve silah ambargosu çağrısında bulundu.
BM İnsan Hakları Ofisi Sözcüsü Ravina Shamdasani, BM Cenevre Ofisi'nin haftalık basın toplantısında, OHCHR'nin, Sudan'da ordu ile bir zamanlar ona bağlı HDK arasında yaşanan çatışmaların neden olduğu sonuçları içeren raporunu paylaştı.
Sudan'da işlenen suçların cezasız kalmasının, çatışmaların ülkenin daha fazla bölgesine yayılmasıyla büyük insan hakları ihlalleri ve suistimalleri körüklediğine işaret edilen raporda, hesap verebilirlik ve silah akışının durdurulması için daha geniş bir uluslararası çabaya ihtiyaç duyulduğu vurgulandı.
Raporda, yoğun nüfuslu bölgelere, yerinden edilenlerin kaldığı kamplara, sağlık tesislerine ve okullara yönelik saldırılar ayrıntılı olarak anlatılırken, etnik kökenli infazların da belgelendiği kaydedildi.
Sağlık tesislerine yönelik saldırıların sürekli devam ettiğine dikkati çekilen raporda, sadece 9 Mayıs ile 23 Haziran 2024 tarihleri arasında Faşir şehrindeki sağlık tesislerini hedef alan ve çoğunluğu HDK'nin yaptığı belirtilen 9 saldırının gerçekleştiği aktarıldı.
Raporda, vahşet suçları da dahil diğer ciddi uluslararası suçların işlenip işlenmediğinin tespit edilmesi için daha fazla soruşturmaya ihtiyaç duyulduğu belirtildi ve Uluslararası topluma, diğer önlemlerin yanı sıra silah ambargosunu ve Uluslararası Ceza Mahkemesinin (UCM) yargı yetkisini tüm Sudan'ı kapsayacak şekilde genişletmesi için adım atması yönünde çağrı yapıldı.
Sudan'da çatışmanın başladığı Nisan 2023'ten bu yana, dünyanın en büyük yerinden edilme krizi ve benzeri görülmemiş bir gıda güvenliği durumunun yaşandığının altı çizilen raporda, "Sudan'da nüfusun yarısı akut gıda güvensizliğiyle karşı karşıya. En az 5 bölgede kıtlık koşulları doğrulandı. Çatışma ayrıca sağlık ve eğitim haklarını da olumsuz etkiledi. Sağlık tesislerinin yüzde 70 ila 80'i işlevsiz hale geldi. Okul çağındaki çocukların yüzde 90'ından fazlası eğitime erişemiyor." denildi.
"Bu eylemlerden bazıları savaş suçu teşkil edebilir"
Raporda görüşlerine yer verilen BM İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk, Sudan'da sivillere ve sivil nesnelere yönelik devam eden saldırı, infazlar ile diğer ihlaller ve suistimallerin, her iki tarafın da uluslararası insan hakları hukukunun kurallarına uymadığını gösterdiğini vurguladı.
Türk, "Bu eylemlerden bazıları savaş suçu teşkil edebilir. Bunlar, sorumluları adalete teslim etmek amacıyla derhal ve bağımsız bir şekilde araştırılmalı." değerlendirmesinde bulundu.
Sudan: HDK'nin El-Kuteyna şehri yakınlarındaki köylere saldırılarında 433 kişi öldüSudan Dışişleri Bakanlığı, ordu ile 22 aydan uzun süredir çatışan Hızlı Destek Kuvvetlerinin (HDK) ülkenin orta kesimlerindeki Beyaz Nil eyaletinin El-Kuteyna şehrinin yakınlarındaki köylere son birkaç günde yaptığı saldırılarda 433 kişinin yaşamını yitirdiğini bildirdi.
Sudan resmi haber ajansının (SUNA) haberine göre, Dışişleri Bakanlığı, HDK'nin Beyaz Nil'in el-Kuteyna şehri yakınlarındaki köylere yaptığı saldırılarla ilgili açıklama yaptı.
Açıklamada, "Terörist Cancavid milisleri (HDK), ezici bir yenilgiye uğradığından ve halkı zulümlerinden kurtarmak için ilerleyen silahlı kuvvetler ve destekçileriyle baş edemeyeceğinden emin olduktan sonra, köy ve kasabalardaki savunmasız sivillerden intikam alma yöntemine başvurdu." ifadeleri kullanıldı.
HDK'nin son birkaç gündür el-Kuteyna yakınlarındaki köylerde "vahşi bir katliam gerçekleştirdiği" belirtilen açıklamada, katliam sonucunda şimdiye kadar aralarında çocukların da bulunduğu 433 kişinin hayatını kaybettiği vurgulandı.
Açıklamada, şunlar kaydedildi:
"Bu iğrenç katliam, milislerin savaşının tüm Sudan halkına karşı olduğunu gösteriyor. Sudan Silahlı Kuvvetleri ve ona destek veren güçler, halkı bu vahşi çetelerden kurtarmak için çalışıyor."
Milislere ve onları destekleyenlere karşı kararlı bir uluslararası tavır alınması çağrısının yinelendiği açıklamada, bu güçlerin suçlarının, bilinen uluslararası terör örgütlerinin işlediği suçlardan daha fazla olduğuna dikkati çekildi.
Sudan'daki savaşSudan'da 15 Nisan 2023'ten bu yana ordu ve bir zamanlar ona bağlı olan Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasında askeri reform ve entegrasyon gibi konulardaki anlaşmazlıklar nedeniyle çatışmalar yaşanıyor.
Bu savaşın bitirilmesi için başlatılan tüm çözüm girişimleri sonuçsuz kaldı.
BM'ye göre, dünyanın en büyük yerinden edilme ve açlık krizinin yaşandığı Sudan'daki çatışmalar sonucu 20 binden fazla kişi hayatını kaybetti.
Savaşın başladığı Nisan 2023'ten bu yana ülkeden ayrılanların sayısı 3,5 milyonu geçti, 9 milyona yakın kişi ülke içinde yerinden edildi. 25 milyondan fazla kişi ise insani yardıma muhtaç durumda bulunuyor.
Muhabir: Muhammet İkbal Arslan,Ahmed Satti
