ANKARA (AA) - Trump'ın 2 Nisan'da imzaladığı kararnameye göre, Çin'e daha önce açıklanan vergilere ilave olarak yüzde 34 oranında tarife uygulanması planlanıyor. Yılın ilk aylarında Çin'e yönelik yüzde 20 oranında getirilen tarifelerle Çin mallarına uygulanan verginin yüzde 54'e çıkması öngörülüyor. Tarifelerin iki aşama halinde 5 Nisan ve 9 Nisan'da yürürlüğe girmesi bekleniyor.
Büyükelçi Ciang, AA muhabirine yaptığı açıklamada ABD'nin tarife kararını ve Türkiye-Çin ilişkilerine yönelik gelişmeleri değerlendirdi.
ABD'nin Çin'den ithal edilen mallara birçok kez ek gümrük vergisi getirdiğini anımsatan Ciang, "Çin, buna kesinlikle karşı ve kendi hak ve çıkarlarını korumak için karşı tedbirleri alacak. Tarife ve ticaret savaşı tarihsel eğilimlere ve ekonomik kurallara aykırı ve bunların kazananı olmayacaktır. Baskı, zorlama ya da tehdit Çin ile ilişkiler kurmanın doğru yolu değil. Çin tarafı, ABD'ye tek taraflı tarife tedbirlerini iptal etmesi ve ticaret ortaklarıyla anlaşmazlıkları eşit diyalog yoluyla uygun şekilde halletmesi çağrısında bulunuyor." ifadelerini kullandı.
"Çin, Türkiye'nin egemenliğini ve çıkarlarını korumasını kararlılıkla destekliyor"
Büyükelçi Ciang, Türkiye-Çin ilişkilerine yönelik de "Çin, Türkiye'nin bağımsız ve egemen gelişme yolunu izlemeye devam etmesini, Türkiye’nin egemenliğini, güvenliğini ve kalkınma çıkarlarını korumasını kararlılıkla desteklemektedir." diye konuştu.
Türkiye'nin Çin'in egemenliği, güvenliği ve toprak bütünlüğü gibi temel çıkarları ilgilendiren konularda meşru tutumlarına gösterdiği anlayışı ve sağladığı desteği takdirle karşıladıklarını aktaran Ciang, "İki taraf birbirine kararlılıkla karşılıklı destek vermeye ve ikili ilişkilerin siyasi temelini pekiştirmeye devam etmelidir." dedi.
Büyükelçi Ciang, somut işbirliğinin derinleştirilmesi gerektiğini, Çin'in "Kuşak ve Yol" girişimiyle, Türkiye'nin "Orta Koridor" girişiminin uyumlaştırılması konusunda iki ülkenin derinlemesine görüş alışverişinde bulunduğunu aktararak, geçen yıl 48,3 milyar dolara ulaşan ikili ticaret hacmiyle ülkesinin Türkiye'nin en büyük ikinci ticaret ortağı haline geldiğini söyledi.
İki ülkenin, Çin-Türkiye Hükümetler Arası İşbirliği Komitesi gibi mekanizmaları en iyi şekilde değerlendirerek kalkınma stratejilerini uyumlu hale getirmesi, işbirliği alanlarını genişletmesi, potansiyel işbirliği fırsatlarını keşfetmesi ve karşılıklı yarara dayalı işbirliğini bir üst seviyeye çıkarması gerektiğini düşündüklerini paylaşan Ciang, şöyle devam etti:
"Çok taraflı işlerde işbirliğimiz güçlendirilmelidir. Yeni yükselen piyasalar ve G20'nin önemli üyeleri olarak Çin ve Türkiye, birçok önemli uluslararası ve bölgesel meselede ortak ya da benzer görüşleri paylaşmaktadır. İki taraf, uluslararası konularda stratejik iletişimi güçlendirmeye devam etmeli, BM gibi çok taraflı platformlarda koordinasyon ve işbirliğini derinleştirmeli, küresel sanayi ve tedarik zincirlerinin istikrarlı işleyişini birlikte korumalı ve adil, makul bir küresel yönetişim sisteminin tesisine ivme kazandırmalıdır."
"Çinli şirketlerin, Türkiye'ye daha fazla yatırım yapmasını desteklemeye hazırız"
Çin'in dışa açılım politikasına ilişkin tutumuna değinen Ciang, dış ortam nasıl değişirse değişsin, Çin'in dışa açılım politikasını kararlılıkla izlemeye devam edeceğini belirtti.
Büyükelçi Ciang, "Çok taraflılık ve serbest ticaret ciddi sınamalarla karşı karşıya kaldığı ortamda, Başkanımız Şi Cinping'in 'Çin'i kucaklamak fırsatları kucaklamaktır. Çin'e inanmak, daha iyi bir yarına inanmaktır. Çin'e yatırım yapmak, geleceğe yatırım yapmaktır' şeklindeki moral verici açıklaması, dünya ekonomisine istikrar kazandırmaktadır." ifadelerini kullandı.
Çin'in hiçbir zaman ticaret fazlasının peşinde koşmadığına işaret eden Ciang, "Aksine, Türkiye de dahil olmak üzere tüm ülkeleri Çin'in kalkınmasından doğan fırsatları paylaşmaya ve kendini daha da geliştirmeye davet etmektedir." dedi.
Ciang, istatistiklere göre, geçen sene Çin'in Türkiye'ye yaptığı finansal olmayan doğrudan yatırımın bir önceki yıla göre 1,2 kat artarak 118 milyon dolara, Türkiye'de yaptığı toplam yatırımın ise 3,08 milyar doları ulaştığını aktararak, şunları kaydetti:
"İkili ticareti daha dengeli ve sürdürülebilir kılmak için, Çinli şirketlerin Türkiye'ye daha fazla yatırım yapmasını, altyapı projelerinde iş birliğini aşamalı olarak geliştirmesini ve daha çok Çinli turistin Türkiye’yi ziyaret etmesini desteklemeye ve teşvik etmeye hazırız. Türk tarafının ticaret açığı konusuna rasyonel bir şekilde yaklaşmasını, daha çok Çin pazarına uygun kaliteli ve özgün ürün geliştirerek Çin pazarında daha fazla pay almasını temenni ediyoruz."
3. nükleer santral projesinde müzakereler hızlanıyor
Çinli Büyükelçi, Türkiye'nin serbest piyasa, gelişmiş altyapı tesisleri, Avrupa ile Asya'yı birbirine bağlayan benzersiz ve avantajlı coğrafi konumuyla önemli bir kavşak durumunda olduğunu belirterek, "Türkiye'nin ekonomisi büyüme eğilimini koruyup dünya ortalamasının üzerinde bir hızla gelişmekte. Son dönemde enflasyon sorunun hafiflemesiyle ekonomisi daha istikrarlı hale gelen Türkiye, gittikçe daha fazla Çinli yatırımcıyı çekiyor." şeklinde konuştu.
Enerji alanında ikili işbirliğinin hızla geliştiğinin altını çizen Ciang, Çinli firma tarafından üstlenilen Tuzgölü Yeraltı Doğalgaz Depolama Tesisi Genişletme Projesi'nin çekirdek bölümlerinin tamamlandığını ifade etti.
Türkiye'nin Trakya'da inşa etmeyi planladığı 3. nükleer enerji santrali projesine de dikkati çeken Ciang, "İki taraf şu an Türkiye’deki üçüncü nükleer santral projesi konusunda müzakereleri hızlandırmaktadır. Çinli işletmelerin Türkiye’deki enerji projelerine katılıp Türkiye’nin enerji dönüşümü ve yeşil kalkınmasına katkıda bulunmasını teşvik ediyor ve destekliyoruz. Türk tarafının Çinli işletmeler için daha adil ve dostane bir iş ortamı oluşturmasını temenni ediyoruz." ifadelerine yer verdi.
Yapay zeka gelişmeleri
Ciang, son zamanlarda Çin'in DeepSeek gibi yapay zeka uygulamaları konusunda yaptığı atılıma da işaret ederek, yapay zeka temelli yeniliklerin hızla yaygınlaştığını ve teknolojik devriminin itici gücü haline geldiğini söyledi.
Ülkelerin, yapay zekadan yararlanması için Çin'in açık kaynaklı teknolojiyle yapay zekanın dünyaya fayda getirecek şekilde gelişmesine ivme kazandırdığını, yapay zeka hizmetine ulaşılabilirliği artırmaya çalıştığını belirten Ciang, "Bununla beraber ideolojiyle sınır çizilerek ulusal güvenlik kavramının genelleştirilmesi, ekonomik, ticari ve teknolojik meselelerin siyasallaştırılmasına karşıyız." dedi.
Ciang, Türkiye'nin, Türkiye Yüzyılı Reform Planı'nda dijital dönüşümü, reformun temel sütunlarından biri olarak belirlediğini hatırlatarak, "Son günlerde Çin Ulusal Doğal Bilimler Vakfı (NSFC) ve Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) tarafından yayımlanan ortak araştırma projelerine yönelik 2025 yılı ikili iş birliği çağrısı dikkatimi çekmiştir." diye konuştu.
Bu kapsamda, ikili bilimsel işbirliğini güçlendirmek ve araştırma sonuçlarının pratiğe dönüştürülmesini hızlandırmak üzere, iki ülkenin bilim insanlarına sağlık ve tarım alanlarında yapay zeka uygulamaları ve araştırmalarına fon sağlanacağını duyuran Ciang, sözlerini şöyle tamamladı:
"Daha üst düzeyde karşılıklı yarar ve ortak kazanç sağlamak üzere Türkiye ile kalkınma stratejilerinin uyumlaştırılmasını hızlandırmaya, yapay zeka alanında 'DeepSeek' (derinlemesine araştırma) yapmaya, işbirliğinin seviyesini ve teknolojik oranını sürekli olarak artırmaya hazırız."
Muhabir: Fuat Kabakcı,Sümeyye Dilara Dinçer
