Yaşam

Hala bilmeyenler var! Türkiye ismi nereden geliyor ve kim koydu?

Hala bilmeyenler var! Türkiye ismi nereden geliyor ve kim koydu? Galerinin devamı için tıklayınız...

Öncelikle bu araştırmayı sizlerle paylaşma isteği duydum çünkü biliyorum ki çoğumuz bunu bile bilmiyor. Özümüzün nereden ve nasıl geldiğini bile bilmeden hiç birşey yapamayız sizlerden ricam eşinize dostunuza bunu paylaşmanız.

TOPKAPI Sarayı Müdürü, yazar- tarihçi Prof. Dr. İlber Ortaylı Türk toplumunda, kültürel merak bulunmadığını, insanların tembel olduğunu öne sürdü. Türkiye isminin İtalyanlar tarafından verildiğini ileri süren Ortaylı, zamanında Venedikli-Cenovalı İtalyan tacirlerinin memleketin Türkleştiğini görüp, ’Türkiye’ veya ’Türkmenya’ dediklerini söyledi.

Ortaylı, Çankırı Atatürk Kültür ve Sanat Merkezi’nde ’Küreselleşme Sürecinde Yerel Araştırmalar ve Şehir Tarihçiliği’ konulu konferansta konuştu. Ortaylı, "Türk milleti boş vakitlerinde yan yana geldiklerinde gezmeye gider, televizyon karşısına geçip dedikodu yapar.

Milletimizin boş vakitlerinde oturup tefekküre dalma, okuma gibi merakı yoktur. Olmadığı için de bazı yazılı evrak ve kitapları okuma merakı yoktur" dedi.

Türk toplumu yani bizler vaktimizi biraz da kültürümüzü araştırmaya ve okumaya ayırsaydık belki şimdi ABD, Japonya, Rusya vs. bunlardan daha güçlü olabilirdik. Bizleri okumaktan, araştırmaktan soğuttular geçmiş bağlarımızdan kopardılar kim ne derse desin.

Peki Türk adı nereden geliyor?

Türkler’in eski bir millet oluşu araştırıcıları Türk adını en eski tarih kaynaklarında aramağa sevketmiştir.

Geçen asırdan beri birçok bilgin tarafından ileri sürülen görüşlere göre, Heredotos’un doğu kavimleri arasında zikrettiği Targitalar, veya “İskit” topraklarında oturdukları söylenen “Tyrakae” (Yurkae) veya Tevrat’ta adları geçen Togharmanlar, veya eski Hind kaynaklarında tesadüf edilen Turukhalar (veya Turuşka), veya Thraklar, veya eski ön Asya çivi yazılı metinlerde görülen Turukkular, veya Çin kaynaklarında M.Ö., 1. bin içinde rol oynadıkları belirtilen Tikler ( veya Di) ve hatta Troialılar vb. bizzat “Türk” adını taşıyan Türk kavimleri oldukları kuvvetle muhtemeldir.

İslam kaynaklarında teferruatlı şekilde nakledilen İran menşeli Zend-Avesta rivayetleri ile, İsrail menşeli Tevrat rivayetlerinde de “Türk” adı aranmış Nuh’un torunu (Yafes’in oğlu) Türk’de, veya İran rivayetindeki Feridun (Thraetaona)’un oğlu Tirac veya Tr (Tran, buradan geliyor) da Türk adını taşıyan ilk kavim olarak gösterilmek istenmiştir.

Tevrat rivayetlerinde Nuh tufanından sonra Nuh peygamber dünyayı üç oğlu arasında pay etmiştir. Yafes’e Orta Asya ve Çin ülkeleri düşmüş, Yafes ölürken tahtını sekiz oğlundan biri olan “Türk”e bırakmıştır.

Türk kelimesinin yazılı olarak kullanılması ilk defa MÖ 1328 yılında Çin tarihine “Tu-Kiu” şeklinde görülmektedir.

Türk adının tarih sahnesine çıkışı MS. VI. yy’da kurulan Gök-Türk Devleti ile olmuştur. Orhun kitabelerinde yer alan “Türk” adı daha çok “Türük” şeklinde gösterilmektedir.

Bundan dolayı Türk kelimesini Türk Devleti’nin ilk defa resmi olarak kullanan siyasi teşekkülün GÖK-TÜRK İmparatorluğu olduğu bilinmektedir. Gök-Türkler’in ilk dönemlerinde Türk sözü bir devlet adı olarak kullanılmışken, sonradan Türk milleti’ni ifade etmek için kullanılmaya başlanmıştır.

MS.585 yılında Çin İmparatoru’nun GÖK-TÜRK Kağanı İşbara’ya yazdığı mektupta “Büyük Türk Kağanı” diye hitap etmesi, İşbara Kağan’ın ise Çin imparatoruna verdiği cevabı mektupta “Türk Devleti’nin TanrıTarafından Kuruluşundan Bu yana 50 Yıl Geçti” hitapları Türk adını resmileştirmiştir.

Gök- Türk yazıtlarında Türk sözü daha çok “Türk Budun” şeklinde geçmektedir. Türk Budun’un ise Türk Milleti olduğu bilinmektedir Dolayısıyla Türk adı bu dönemlerde bir topluluğun veya kavmin isminden ziyade, siyasi bir mensubiyeti belirleyen bir kelime olarak görülmektedir.

Yani Türk soyuna mensup olan bütün boyları ve toplulukları ifade etmek üzeri milli bir isim haline gelmiştir.

Türk Kelimesinin Anlamı Türk adına gerek kaynaklarda, gerek araştırmalarda türlü manalar verilmiştir: T’u-küe (Türk) = miğfer (Çin kaynakları); (Türk) = terk (İslam kaynakları); Türk = olgunluk çağı; Takye = deniz kıyısında oturan adam, cezb etmek vb. gibi manalar ve tefsirler.

Geçen asırda A. Vambery’nin ilm� izaha doğru ilk adım kabul edilen fikrine göre, “Türk” kelimesi “türemek”den çıkmıştır. Z. Gökalp adı “türeli” (kanun ve niz�m sahibi) diye açıklamıştır. W. Barthold’un düşuncesi de buna yakındır.

Fakat “Türk” sözünün cins ismi olarak “güç-kuvvet” (sıfat h�li ile: güçlü-kuvvetli) manasında olduğu bir Türkçe vesikadan anlaşılmıştır. Buradaki “Türk” kelimesinin millet adı olan “Türk” sözü ile aynı olduğu A. V. Le Coq tarafından ileri sürülmüş ve bu, Gök-Türk kitabelerinin çözücüsü V. Thomsen tarafından da kabul edilmiş (1922), daha sonra aynı husus Nemeth’in tetkikleri ile tamamen ispat edilmiştir.

İran kaynaklarında Türk sözü “Güzel İnsan”karışlığında kullanılırken, XI. Yy’da Kaşgarlı Mahmut “Türk adının Türkler’e Tanrı tarafından verildiğini” belirterek, “Gençlik, kuvvet, kudret ve olgunluk çağı”demek olduğunu bir kez daha belirtmiştir. Tarihçiler ise Türk kelimesinin “Güçlü- kuvvetli” anlamına geldiğini kabul etmektedirler.

Türk Kelimesinin Coğrafi Ad Olarak Kullanılması Coğraf� ad olarak Turkhia (= Türkiye) tabirine ilk defa Bizans kaynaklarında tesadüf edilmektedir. VI. asırda bu tabir Orta Asya için kullanılıyordu. 9-10.asırlarda Volga’dan Orta Avrupa’ya kadar olan sahaya bu ad verilmekte idi (Doğu Türkiye = Hazarlar’ın ülkesi, Batı Türkiye = Macar ülkesi). 13. asırda Kölemen Devleti zamanında Mısır ve Suriye’ye “Türkiye” deniliyordu. Anadolu ise 12. asırdan itibaren “Türkiye” olarak tanınmıştır.Haberakhisar