İSTANBUL (AA) - ABD'de yayın yapan Axios'un haberine göre, 14 Ağustos'ta Earth System Science Data dergisinde yayımlanan "Orman Yangınlarının Durumu" raporunda araştırmacılar, iklim değişikliğinin yol açtığı aşırı hava koşullarının yangın olasılığını Kanada'da en az üç kat, Amazon'un bazı bölgelerinde 20 kat ve Yunanistan'da iki kat artırdığı sonucuna ulaştı.
Rapor, Mart 2023'ten Şubat 2024'e kadar orman yangını kaynaklı küresel karbon emisyonlarının ortalamanın yüzde 16 üzerinde olduğunu ve 8,6 milyar metrik ton karbondioksit salımına ulaştığını ortaya koydu.
İki yıllık kapsamlı çalışmanın eseri olan raporda araştırmacılar, insan kaynaklı iklim değişikliğinin "orman yangını mevsimlerini" nasıl değiştirdiğinin yanı sıra öngörülebilirlik ve önleme konularına odaklandı.
Raporda en çok dikkati çeken nokta, insanlık tarihi boyunca devasa karbon emici görevi gören, uzun vadeli ortalamanın 9 katından fazla karbon emisyonu ve küresel emisyonların yaklaşık dörtte birini oluşturan boreal (kutupaltı) ormanlarıyla Kanada'daki yangın sezonu oldu.
Rapora göre uzun süreli kuraklık, sıcak hava dalgaları ve diğer faktörlerin etkisiyle Kanada'da kıyıdan kıyıya orman yangınları artarken duman, ABD sınırını aşarak Kuzeydoğu ve Orta Atlantik'teki büyük şehirlere ulaştı.
Öte yandan geçen yıl Brezilya'nın Amazonas eyaletinin yanı sıra Bolivya, Peru ve Venezuela'nın bazı bölgelerinde de alışılmadık derecede çok yangın görüldü.
Rapor, ayrıca Şili, Hawaii ve Yunanistan'daki yoğun, hızlı ve ölümcül yangınların nedenlerini ve sonuçlarını belgeliyor.
Bununla birlikte araştırmacılar, Afrika savanlarında nispeten sakin geçen yangın sezonunun, 2023-2024 sezonunda küresel orman yangınlarına bağlı karbondioksit emisyonlarında yeni rekor kırılmasını engellediğini tespit etti.
Raporun başyazarlarından, Tyndall İklim Değişikliği Araştırma Merkezi'nde Araştırma Görevlisi Matthew Jones, yaptığı açıklamada, "İklim ısındıkça orman yangınları daha sık ve yoğun hale geliyor, bunun sonuçlarından hem toplum hem de çevre zarar görüyor." ifadesini kullandı.
Kanada'da tek bir yangın sezonunda neredeyse 10 yıllık karbon emisyonunun ölçüldüğüne dikkati çeken Jones, bunun atmosferdeki karbondioksit yoğunluğunu arttırdığı ve küresel ısınmayı şiddetlendirdiği uyarısında bulundu.
Muhabir: Muhammet Tarhan