CENEVRE (AA) - Nükleer Silahların Yasaklanması Takibi ve Uluslararası Nükleer Silahları Kaldırma Girişimi (ICAN) Program Koordinatörü Susi Snyder, ICAN'nin 2023 nükleer silah harcamalarına ilişkin yayımladığı raporu ve İsrail'in sahip olduğu nükleer silahlarla ilgili AA muhabirine değerlendirmelerde bulundu.
Dünya genelinde nükleer silahlara sahip 9 ülke olduğunu belirten Snyder, bu ülkelerin toplamda 12 bin 121 nükleer savaş başlığı olduğunu söyledi.
Snyder, nükleer silahlara para harcanmasından endişe duyduklarını vurgulayarak "2023'te nükleer silaha sahip 9 ülke bunlar için 91,4 milyar dolar harcadı. Bu, dakikada neredeyse 3 bin dolara denk geliyor ve çok büyük miktarda bir para." dedi.
"Nükleer silahsız" bir dünya için destek veren ülkelerin nükleer silah için harcama yapan ülkelerden çok daha fazla olduğunu söyleyen Snyder, bunda nükleer silahların bulundurulmasını, kullanılmasını ve kullanma tehdidini yasa dışı hale getiren Nükleer Silahların Yasaklanması Anlaşması'nın etkisinin olduğunu ifade etti.
Snyder, bu anlaşmayı imzalayan ve onaylayan neredeyse 100 ülke olduğunu belirterek dünyanın neredeyse yarısının bu silahların tehlikesine dikkati çekerek kimsenin onları kontrol etmemesi gerektiği konusunda hemfikir olduğunu söyledi.
"Nükleer silahlar kullanıldığı yerden çok uzaktaki bir ülkeyi dahi etkiler"Dünya genelinde 9 ülkenin nükleer silahlara sahip olmasının oluşturduğu tehlikeye dikkati çeken Snyder, "Bunlar herhangi bir zaman ve durumda kullanılırlarsa sınırların ötesine geçen bir etkiye sahip olacaktır. Nükleer silahların tehlikeli yanı da budur. Onları kısıtlayamazsınız. Nükleer silahlar kullanıldığı yerden çok uzaktaki bir ülkeyi dahi etkiler." dedi.
Snyder, nükleer silahların etkisinden kurtulmanın mümkün olmadığının, kullanılmasının engellenmesi gerektiğinin altını çizdi.
İsrail'in elinde bulunan nükleer silahlara işaret eden Snyder, şunları söyledi:
"(İsrail'in sahip olduğu nükleer silahlar) Bu kamuya açık bir sırdır. Herkes İsrail'in nükleer silahlara sahip olduğunu biliyor ancak İsrail nükleer silahlara sahip olduğunu kabul etmiyor. Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü, İsrail'in yaklaşık 90 nükleer savaş başlığına sahip olduğunu tahmin ediyor. Bu, herhangi bir nükleer silahın büyük bir felakete sebep olması ve yıkıcı zararı olabilmesi için yeterlidir. Raporumuzda İsrail'in nükleer silahlarından bahsediyoruz çünkü bu silahlar onlarda var."
İsrail'in nükleer silahları elinde tutmak için oldukça fazla para harcadığının altını çizen Snyder, ulusal bütçelerinde nükleer silahlara ne kadar harcandığına yer vermediklerini söyledi.
Snyder, "Bu nedenle diğer ülkelerin nükleer harcamalarının ortalamasını temel alarak ve İsrail'in genel olarak askeri programlarına ne kadar harcama yaptığına bakarak bunu hesaplamak için bir tahmin kullanıyoruz. Buna dayanarak İsrail'in 2023'te nükleer silaha yaklaşık 1,1 milyar dolar harcadığını tahmin ediyoruz." dedi.
İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırılarını yoğunlaştırdığı 7 Ekim 2023 sonrasında nükleer silaha yaptığı harcamalarda önemli bir artış göremediklerini kaydeden Snyder, "İsrail bu konuda şeffaf değil. Nükleer silahlar için harcamalarına dair değerlendirmemizin doğru olup olmadığını teyit ederlerse çok seviniriz. Bunun bizim ve dünyanın geri kalanı için çok faydalı olacağını düşünüyorum. Böylece bu sorunla başa çıkabiliriz." ifadelerini kullandı.
"Rusya, en fazla nükleer silaha sahip ülke""Rusya, en fazla nükleer silaha sahip ülke. Rusya'yı da ABD takip ediyor." diyen Snyder, 2023'te ABD'nin 51,5 milyar dolar ile nükleer silaha en fazla para harcayan ülke, bunun nükleer silaha sahip diğer 8 ülkeden daha fazla olduğunu kaydetti.
Snyder, Çin'in nükleer silahlar için yaklaşık 12 milyar dolar, Rusya'nın ise 8,3 milyar dolar harcadığına vurgu yaptı.
İngiltere'nin de 225 nükleer silah başlığı olduğunu hatırlatan Snyder, 2023'teki nükleer harcamalarının yüzde 17 artışla 8 milyar dolara yaklaştığını ve neredeyse Rusya ile aynı seviyeye geldiğinin altını çizdi.
Snyder, şöyle devam etti:
"Ya nükleer tehditlerle nükleer silahlanma yarışına devam edeceğiz ya da onları durduracağız. Bu bir karar. Nükleer silahlardan kurtulacağız ve sonrasında müzakerelere dayalı bir silahsızlanma süreci olacak ama önce bu kararı vermemiz gerekiyor. Nükleer silahların sorun olduğunu söyleyen her ülke, nükleer silahlardan arınmış bir dünyaya ulaşmamıza yardımcı oluyor. Bu gereklidir ve alternatifi düşünülemez."
Muhabir: Muhammet İkbal Arslan
