İSTANBUL (AA) - Cushman & Wakefield I TR International tarafından hazırlanan ve 2024'ün ilk yarısını ele alan "Gayrimenkul Pazarı Görünümü" başlıklı rapora göre, yılın ilk yarısında uluslararası yatırımcıların Türkiye'ye güvenini artıran gelişmeler yaşandı.
Yılın ilk çeyreğinde Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYH) 2023'ün aynı dönemine göre 5,7 artarken, kredi derecelendirme kuruluşları Türkiye'nin ekonomide attığı adımların sonucunda kredi notunu ve kredi notu görünümünü güncelledi.
Fitch, 12 yıl aradan sonra Türkiye'nin kredi notunu B'den B+'ya yükseltirken, Moody's ise B3 olarak teyit etti. Her iki kuruluş da kredi notu görünümünü durağandan pozitife çevirdi. Standard & Poor's (S&P) da Türkiye'nin kredi notunu B'den B+'ya yükselterek, kredi notu görünümünü pozitif olarak korudu.
Bu gelişmelerle birlikte 900 baz puan seviyelerine kadar yükselen Türkiye'nin 5 yıllık kredi risk primi (CDS) 4 yıl sonra ilk kez 250 baz puan seviyelerine geriledi. Mali Eylem Görev Gücü'nün (FATF) Türkiye'yi gri listeden çıkarması da ülkenin ekonomik istikrarını artırarak uluslararası yatırımcılar açısından güvenilirliğini pekiştirdi.
En yüksek ofis kiraları Levent ve Anadolu Yakası'ndaYılın ilk yarısını kapsayan ve ekonomi, ofis, perakende, sanayi ve lojistik ile konut sektörlerindeki gelişmelerin incelendiği rapora göre, ticari gayrimenkulde gelişmeler mülk sahibi lehine gerçekleşti.
Ticari gayrimenkul kiralarındaki artış yılın ikinci çeyreğinde 2023'ün aynı dönemine göre ofis piyasasında yüzde 77, sanayide ise yüzde 100'ü buldu.
Metrekare bazında en yüksek ofis kiraları aylık 42 dolarla İstanbul Levent'te görülürken, onu 35 dolarla İstanbul Anadolu Yakası, 32 dolarla Esentepe-Gayrettepe bölgesi, 30 dolarla Maslak izledi. İzmir ve Ankara'da bu rakam 18 dolar oldu.
Doluluk oranı yüzde 89,7'ye yükseldiYılın ikinci yarısı itibarıyla İstanbul'da genel ofis arzı 7,12 milyon metrekare olarak gerçekleşirken, boşluk oranları son 12 yılın en düşük seviyesini gördü. Başka bir deyişle ofislerin doluluk oranı yüzde 89,7 ile son 12 yılın en yüksek seviyesine çıktı.
Bir süredir yeni ofis yatırımının yapılmaması esnek ofis çözümlerine ilgiyi artırırken, esnek ofis alanları İstanbul'da büyümeye devam etti. Özellikle küçük girişimlerin öncelikli tercihi olan esnek ofisler, büyük ölçekli firmaların da maliyetlerini düşürmek ve farklı ofis seçenekleri sunmak amacıyla tercih edilmeye başlandı. Bu durum, esnek ofislerin esnek ve maliyet avantajlı yapısının önemini bir kez daha ortaya koydu.
Ofis piyasasında, yüksek talebin yeterince karşılanamaması ve A sınıfı ofis binalarına olan yoğun ilgi gayrimenkul döngüsünün mülk sahipleri lehine dönmesine sebep oldu.
Yılın ilk yarısında gerçekleşen ofis kiralama işlemi toplamı 138 bin 597 metrekareye ulaşırken, 2023'ün aynı dönemine göre metrekare bazında yüzde 32,9 artış görüldü. İstanbul Uluslararası Finans Merkezi'nin tamamının açılmasıyla arzın artması ve orta vadede yatırımların hızlanması bekleniyor.
Uluslararası markalar büyüme için Türkiye'yi yeniden radarlarına aldıRapora göre, perakende sektöründe ana caddelerde ve birincil alışveriş merkezlerinde kira seviyeleri geçen yıl ile aynı seviyede gerçekleşti. Ana caddelerde birincil kiralar, haziranda metrekarede aylık en yüksek 250 dolarla İstanbul'da kaydedilirken, onu 105 dolarla Ankara ve 100 dolarla İzmir izledi.
Yılın ilk yarısında toplam AVM arzı 441 adat ve 13,98 milyon metrekare olarak kaydedildi. Yıl sonu itibarıyla AVM sayısının 452'ye çıkması bekleniyor.
Ocak-haziran döneminde ana caddeler ve AVM'lerdeki yüksek doluluk oranlarına ve kısıtlı arza rağmen markalar büyüme stratejilerini sürdürdü.
Uluslararası markalar büyüme için Türkiye'yi yeniden radarlarına alırken, perakendede yılın ilk yarısında yükseliş eğilimini sürdüren başlıca trendler arasında konsept mağazacılık anlayışı, lüks perakende ve geçici (Pop-up) mağazacılık öne çıktı.
Depo alanı kiralama faaliyetlerinde yılın ilk yarısında 2023'ün aynı dönemine göre yüzde 138 artışla toplam 179 bin 700 metrekarelik kiralama işlemi gerçekleşti.
En önemli kiralama işlemlerini imalat ve e-ticaret firmaları yaptıRapor, yılın ilk yarısında önemli kiralama işlemlerinin imalat ve e-ticaret sektöründe yer alan firmalardan oluştuğunu gösterdi.
Buna göre, nitelikli depo arzı sınırlı kalmakla birlikte kullanıcılar ağırlıkla geniş kapalı alanlara sahip depolara olan taleplerini artırdı.
Muhabir: Uğur Aslanhan
