İSTANBUL (AA) - ABD Başkanı Donald Trump’ın ekonomi ve ticaret politikaları, küresel ölçekte belirsizlik kaynağı olmaya devam ederken, ülkelerden gelebilecek olası misillemeler piyasalarda risk algısının yüksek kalmasına neden oluyor.
ABD Başkanının otomobil endüstrisine yönelik tarife kararına birçok ülkeden tepki gelirken, Avrupa Birliği'nin (AB), ABD'nin ithal otomobillere yönelik yeni tariflerine karşı alınacak önlemler konusunda hazırlık yaptığı bildirildi.
ABD Merkez Bankası (Fed) yetkilileri de sözle yönlendirmelerine devam ederken, Boston Fed Başkanı Susan Collins, Trump yönetiminin getirdiği tarifelerin ABD'de enflasyonunu hızlandıracağını ancak bu etkinin ne kadar kalıcı olacağının belirsiz olduğunu söyleyerek, “Yakın vadede gümrük vergilerinin enflasyonu artırması kaçınılmaz görünüyor.” dedi.
Enflasyonist baskının daha uzun süreli olma riski bulunduğunu vurgulayan Collins, fiyatların ne kadar etkileneceğinin büyük ölçüde tarifelerden etkilenen ülkelerin tepkilerine ve alınan önlemlere bağlı olacağını ifade etti.
Richmond Fed Başkanı Tom Barkin ise, Trump yönetiminin ithal otomobillere getirdiği yüzde 25’lik verginin tamamının tüketicilere yansıyacağını düşünmediğini söyledi. Barkin, ancak şirketlerin fiyatlandırma ve kar marjları konusunda zor kararlar almak zorunda kalacağına işaret etti.
Bu gelişmelerin ışığında para piyasalarındaki fiyatlamalarda Fed'in yılın ilk faiz indirimini Temmuz ayında yapacağı ihtimali yüzde 86'ye yükselirken, Bankanın yıl genelinde ise toplam 2 faiz indirimi yapacağı öngörülüyor.
Makroekonomik verilerde ise ABD ekonomisinin geçen yılın son çeyreğine ilişkin büyüme oranı yukarı yönlü revize edildi. Buna göre, ABD ekonomisi, 2024'ün dördüncü çeyreğinde yüzde 2,4 ile tahminlerin üzerinde büyüme kaydetti.
Aynı dönemde kişisel tüketim harcamaları fiyat endeksindeki artış yüzde 2,4 olarak gerçekleşti. Kişisel tüketim harcamaları fiyat endeksi geçen yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 1,5 artmıştı.
Ayrıca, gıda ve enerji harcamaları hesaplama dışı tutulan çekirdek kişisel tüketim harcamaları fiyat endeksi ise bu dönemde yüzde 2,7'den yüzde 2,6'ya revize edildi. Söz konusu endeks bir önceki çeyrekte yüzde 2,2 artmıştı.
Analistler, Fed'in enflasyon göstergesi olarak dikkate aldığı kişisel tüketim harcamaları fiyat endeksinin bugün açıklanacak şubat ayı sonuçlarının ABD'deki ekonomik gidişat ve enflasyonla mücadele sürecine ilişkin daha çok bilgi vereceğini kaydetti.
Dün yüzde 4,40'a kadar yükselen ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi yeni günde yüzde 4,35'te dengelenirken, altının ons fiyatı 3 bin 77 dolarla rekor seviyeyi test etmesinin ardından, şu sıralarda yüzde 0,6 yükselişe 3 bin 74 dolardan alıcı buluyor.
Dolar endeksi yüzde 0,1 artışla 104,4 seviyesinde bulunurken, Brent petrolün varil fiyatı ise yüzde 0,2 azalışla 73,1 dolardan satılıyor.
New York Borsası'nda dün, S&P 500 endeksi yüzde 0,33, Nasdaq endeksi yüzde 0,53 ve Dow Jones endeksi yüzde 0,37 düştü. ABD'de endeks vadeli kontratlar yeni güne karışık bir seyirle başladı.
Avrupa borsaları İtalya hariç negatif seyrederken, Trump tarifelerinin etkilerine ilişkin belirsizlik bölge pay piyasalarında satış baskısı oluşturdu.
Bölgede Rusya-Ukrayna Savaşına ilişkin gelişmeler takip edilmeyi sürdürürken, Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Ukrayna'ya uzun ve kısa vadeli hem mali hem de askeri yardımlar sağlanırken, Rusya'ya yönelik yaptırımların da bu ülke üstündeki baskıyı korumak amacıyla devam edeceğini belirtti.
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ise ülkesinin toprak bütünlüğü ve bağımsızlığından vazgeçmeyeceklerini söyledi.
Dün, Almanya'da DAX 40 yüzde 0,70, Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 0,51 ve İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzde 0,27 değer kaybederken, İtalya'da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 0,10 yükseldi. Avrupa'da endeks vadeli kontratlar yeni güne karışık bir seyirle başladı.
Asya borsalarında tarifelerin oluşturduğu riskler ve makroekonomik verilerden alınan sinyallerle satış ağırlıklı bir seyir izlenirken, Japonya Başbakanı Shigeru Ishiba, istihdamı ABD'nin otomobil tarifelerinden koruma sözü verdi.
Ishiba, bahsedilen tariflerin Japon ekonomisine önemli bir etkisinin olacağını söyleyerek, sektörleri ve istihdamı korumak için önlem alma taahhüdünde bulunarak, "ABD'nin Japonya'ya bu kadar yüksek tarifeler uygulamasının kendisi için yararlı olmayacağını anlamasını sağlamak için en etkili yolu düşünüyoruz." dedi.
Öte yandan, Japonya Merkez Bankası (BoJ) 18-19 Martta gerçekleştirilen Para Politikası Kurulu (PPK) toplantı tutanaklarını yayınladı. Politika metninde, Japonya ekonomisinin, bazı alanlardaki zayıf eğilimlere rağmen kademeli olarak toparlandığı ve gelecek dönemde potansiyelin üzerinde bir büyüme kaydetmesinin beklendiği bildirildi.
Metinde, ABD'de yönetiminin politikalarını ve bunların küresel ekonomi ile uluslararası finans ve sermaye piyasalarına etkilerinin yakından izlendiği aktarılarak, aynı zamanda ülke ekonomisinin ve fiyatların yüzde 0,5'lik faiz oranına nasıl tepki vereceğinin değerlendirileceği ifade edildi.
Bölgede bugün açıklanan verilere göre, Japonya'da yıllık Tokyo Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) martta yüzde 2,9 artarken, çekirdek TÜFE'de artış aynı dönemde yüzde 2,4 ile beklentilerin üzerinde gerçekleşti.
Bu gelişmelerle kapanışa yakın Japonya'da Nikkei 225 endeksi yüzde 2,4, Güney Kore'de Kospi endeksi yüzde 2,1, Hong Kong'da Hang Seng endeksi yüzde 0,9 ve Çin'de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,6 düştü.
Yurt içinde dün satış ağırlıklı bir seyir izleyen Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, günü yüzde 0,38 değer kaybederek 9.612,84 puandan tamamladı.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Para Politikası Kurulu'nun (PPK) 20 Mart'taki ara toplantısına ilişkin özet yayımlandı. Özette, "Finansal varlık fiyatlarındaki oynaklığın azalmasına yönelik olarak alınan proaktif önlemlerin enflasyon görünümü üzerindeki yukarı yönlü riskleri sınırlaması amaçlanmaktadır. " ifadesine yer verildi.
Ayrıca özette, enflasyonda belirgin ve kalıcı bir bozulma öngörülmesi durumunda para politikası duruşu sıkılaştırılacağı da belirtildi.
Öte yandan, Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), bu hafta finans dünyasının önde gelen bankalarından uluslararası çapta hizmet veren İngiliz devi Barclays Bank PLC'nin yüzde 100'üne sahip olacağı Barclays Menkul Değerler AŞ ünvanlı yeni bir aracı kurumun kuruluşuna izin verdi.
Dolar/TL, dün yüzde 0,1 azalışla 37,9560'tan kapanırken, bugün bankalararası piyasanın açılışında bir önceki kapanışının yüzde 0,2 üzerinde 38,0170 seviyesinden işlem görüyor.
Analistler, bugün yurt içinde ekonomik güven endeksi, yurt dışında ise ABD'de kişisel tüketim harcamaları (PCE), Michigan Üniversitesi tüketici güven endeksi, İngiltere'de büyüme ve Almanya'da işsizlik oranının takip edileceğini dile getirerek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 9.600 ve 9.500 puanın destek, 9.750 ve 9.850 seviyelerinin direnç konumunda olduğunu kaydetti.
Piyasalarda bugün takip edilecek veriler şöyle:
10.00 Türkiye, mart ayı ekonomik güven endeksi
10.00 Türkiye, şubat ayı Hizmet Üretici Fiyat Endeksi (H-ÜFE)
10.00 İngiltere, 4. çeyrek Gayri Safi Yurt içi Hasıla (GSYH)
10.00 İngiltere, 4. çeyrek cari işlemler dengesi
10.00 İngiltere, ocak ayı dış ticaret dengesi
10.00 İngiltere, şubat ayı perakende satışlar
10.00 Almanya, nisan ayı GfK tüketici güven endeksi
10.55 Almanya, mart ayı işsizlik oranı
13.00 Avro Bölgesi, mart ayı tüketici güven endeksi
14.30 Türkiye, şubat aylık para ve banka istatistikleri
15.30 ABD, şubat ayı kişisel gelirler ve harcamalar
15.30 ABD, şubat ayı kişisel tüketim harcamaları
17.00 ABD, mart ayı Michigan Üniversitesi tüketici güven endeksi
Muhabir: Ali Canberk Özbuğutu
