İSTANBUL (AA) - Küresel piyasalarda, geçen hafta ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell'ın faiz oranlarını düşürmek için acele etmeyeceklerine yönelik açıklamalarının ardından negatif bir seyir izlenirken, gelecek hafta yoğun veri gündemi yatırımcıların odağına yerleşti.
ABD'de yeniden başkan seçilen Donald Trump'ın izleyeceği politikaların ekonomiye olası etkilerine yönelik soru işaretleri varlığı korurken, ülkede açıklanan enflasyon verileri beklentilere paralel gerçekleşse de verilerin alt kalemlerinden alınan sinyaller, Fed'in enflasyonla mücadelesini öngörülenden daha uzun sürede tamamlayabileceği endişesini destekledi.
Fed Başkanı Powell, enflasyonun sürdürülebilir şekilde yüzde 2'ye inebileceğini inandıklarını ancak üretici fiyatlarında tahminlerinden daha fazla artış görüldüğünü söyledi.
Analistler, Powell'ın açıklamalarından para politikasındaki gevşemenin hızı konusunda alınan mesajların risk iştahını törpülediğini ifade ederek, Trump'ın izleyeceği politikalar ile Bankanın gelecek dönemde atacağı adımlar arasında oluşabilecek olası uyuşmazlıkların fiyatlamaları zorlaştırdığını kaydetti.
ABD'de sanayi üretimi ise uçak üreticisi Boeing'teki grev ile ülkede yaşanan iki kasırganın etkisiyle ekimde aylık bazda yüzde 0,3 ile piyasa beklentilerine paralel düşüş kaydetti.
Fed yetkililerinin sözle yönlendirmeleri de takip edilirken, Boston Fed Başkanı Susan Collins aralık ayında faiz indirimi seçeneğinin masada olduğunu belirterek, Fed'in kararının gelecek verilerle şekilleneceğini vurguladı.
Chicago Fed Başkanı Austan Goolsbee, enflasyonun Fed'in yüzde 2 hedefine doğru düşmeye devam etmesi halinde faiz oranlarının gelecek 12-18 ayda şu anki seviyelerinden daha düşük olacağını ifade etti.
Richmond Fed Başkanı Tom Barkin de enflasyonun gelecek yıl gerilemeye devam etmesini beklediğini belirtti. Çekirdek enflasyonun düşmesini beklediğini aktaran Barkin, "Hala ilerleme görüyorum." değerlendirmesinde bulundu.
ABD'de açıklanan enflasyon verileri ve Powell'ın açıklamalarının ardından para piyasalarındaki fiyatlamalarda Bankanın 2024 yılının son toplantısında 25 baz puanlık bir faiz indirimi daha yapacağına yönelik tahminler yüzde 58'e geriledi.
Öte yandan, ülkede kripto para piyasası gibi riskli varlıklara ılımlı yaklaşan isimlerin senatoya gireceğinin belli olmasıyla üst üste rekor kıran Bitcoin 93 bin doları test etmesinin ardından, haftanın son işlem gününde 90 bin 231 dolar seviyesinde dengelendi.
ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi geçen hafta yaklaşık 11 baz puan artışla haftayı yüzde 4,43'ten tamamladı. Dolar endeksi de yükseliş eğilimini 6. işlem gününe taşırken, haftayı 106,7 ile yaklaşık 1 Kasım 2023'ten bu yana en yüksek seviyesinden kapattı.
Güçlenen dolar ve yükselen tahvil faizleri ile alternatif maliyeti artan altının ons fiyatı ise haftalık bazda yüzde 4,4 değer kaybıyla 2 bin 567 dolara, Brent petrolün varil fiyatı da yüzde 4,1 azalışla 70,9'a geriledi.
New York borsası negatif seyrettiHaftanın son işlem gününde aşı üreticilerinin hisseleri, ABD'nin seçilmiş başkanı Donald Trump'ın Sağlık Bakanlığına aşı karşıtı olarak bilinen Robert F. Kennedy Jr.'ı aday göstermesinin ardından değer kaybetti. BioNTech'in hisseleri yüzde 3,7, Pfizer'ın hisseleri yüzde 4,7 ve Moderna'nın hisseleri yüzde 7,3 düştü.
Bu gelişmelerle haftalık bazda S&P 500 endeksi yüzde 2,08 düşüşle 5.870,62 puana, Nasdaq endeksi yüzde 3,15 azalışla 18.678,54 puana ve Dow Jones endeksi de yüzde 0,54 değer kaybıyla 43.444,99 puana geriledi
Gelecek hafta salı inşaat izinleri, konut başlangıçları, perşembe Philadelphia Fed imalat endeksi, haftalık işsizlik maaşı başvuruları, Conference Board öncü göstergeler endeksi, ikinci el konut satışları, cuma imalat sanayi ve hizmet sektörü Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI), Michigan Üniversitesi tüketici güven endeksi verileri takip edilecek.
Avrupa borsaları İtalya hariç satış ağırlıklı seyrettiAvrupa borsaları ABD'den gelen haber akışı ve Avro Bölgesi ekonomisini olumsuz etkileyecek olası ABD gümrük tarifeleri konusunda endişelerin varlığını korumasıyla geçen hafta negatif seyrederken, gözler, Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı Christine Lagarde'ın çarşamba ve cuma günü yapacağı konuşmalara çevrildi.
Avro/dolar 1,0496 ile yaklaşık Ekim 2023'ten beri en dip seviyesine gerilemesinin ardından düşüş hareketini sürdürerek haftayı yüzde 1,76 değer kaybıyla 1,0521'den tamamladı.
Bölgede hafta içinde açıklanan verilere göre, Avro Bölgesi ekonomisi, yılın üçüncü çeyreğinde önceki çeyreğe kıyasla yüzde 0,4 büyüme kaydederken, sanayi üretimi eylülde bir önceki aya göre yüzde 2 azaldı.
İngiltere ekonomisi temmuz-eylül döneminde bir önceki çeyreğe göre yüzde 0,1 büyüme performansı gösterdi.
Almanya’da ise eylülde yüzde 1,6 artış kaydeden yıllık Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), ekimde yüzde 2 yükseldi. Ülkede TÜFE, aylık bazda da yüzde 0,4 arttı.
Bunun yanı sıra, Almanya'nın önde gelen ekonomik düşünce kuruluşlarından Ekonomi Araştırma Enstitüsü (Ifo), şirketlerin sipariş eksikliğine ilişkin ekim ayı anket sonuçlarını yayımladı. Ekimde şirketlerin yüzde 41,5'i sipariş eksikliği bildirdi. Alman şirketlerinde sipariş eksikliğinin temmuzdaki son ankete kıyasla 2,1 puan daha fazla olması dikkati çekti. Temmuzda bu oran yüzde 39,4 düzeyindeydi.
Bu gelişmelerle haftalık bazda İtalya'da MIB 30 endeksi yüzde 1,1 değer kazanırken, İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzde 0,11, Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 0,94, Almanya'da DAX 40 endeksi de yüzde 0,02 değer kaybetti.
18 Kasım haftasında, pazartesi Avro Bölgesi'nde dış ticaret dengesi, salı Avro Bölgesi Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), çarşamba ECB Başkanı Lagarde'nin konuşması, Almanya'da Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE), İngiltere'de TÜFE, perşembe Avro Bölgesi'nde Tüketici Güven Endeksi, cuma Lagarde'ın açıklamaları, Almanya'da büyüme, Hamburg Ticaret Bankası (HCOB) PMI verileri takip edilecek.
Asya piyasaları negatif seyrettiAsya borsalarında, Çin'in Trump'ın tarife tehdidiyle karşı karşıya kalması endişeleri gücünü korurken, Çin'de hükümet ekonomiyi destekleme adına yaklaşık 1,4 trilyon dolarlık paket açıklasa da, paketin detaylarının yeterince açıklanmaması satış baskısının önüne geçemedi.
Bölgede açıklanan verilere göre, Japonya, eylül ayı cari işlemler dengesi 1,7 trilyon yen fazla verse de beklentileri karşılayamadı.
Öte yandan, Japonya Merkez Bankası (BoJ) para politikası toplantısına ilişkin görüş özetini yayımladı.
Raporda, Japonya ekonomisinin, bazı alanlarda zayıflık görülmesine rağmen, ılımlı bir şekilde toparlandığı, gelirden harcamaya doğru oluşan olumlu döngünün güçlendikçe, ekonominin daha hızlı büyümesinin beklendiği belirtildi.
Japonya'da ekim ayında Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) yıllık yüzde 3,4 aylık yüzde 0,2 artarak beklentileri geride bıraktı.
Analistler, söz konusu verilerin Japonya Merkez Bankası'nın (BoJ) para politikası kararları üzerinde etkili olabileceğini kaydederek, yıl içinde iki kez faiz artırımına giden bankanın gelecek yıl da bu adımlara devam edeceği yönündeki fiyatlamaları desteklediğini ifade etti.
Bunlara ek olarak, uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch'in bölgeye ilişkin sunduğu raporda Liberal Demokrat Parti'den (LDP) Shigeru Ishiba'nın bir azınlık hükümetinin başında yeniden Japonya başbakanı olarak seçilmesinin ülkenin siyasi dinamiklerinde önemli değişikliklere işaret ettiği bildirildi.
Raporda ülkenin para birimi yenin dolar karşısında değer kaybetmesi nedeniyle BoJ'un para politikasını sıkılaştırmasını hızlandırabileceği ifade edildi.
Bu gelişmelerle haftalık bazda Japonya'da Nikkei 225 endeksi yüzde 2,2, Çin'de Şanghay bileşik endeksi yüzde 3,5, Güney Kore'de Kospi endeksi yüzde 5,5, Hong Kong'da Hang Seng endeksi de yüzde 6,3 değer kaybetti.
Gelecek hafta çarşamba Japonya'da dış ticaret dengesi, cuma günü ise TÜFE verisi takip edilecek.
Yurt içinde TCMB'nin para politikası kararları takip edilecekYurt içinde geçen hafta yükseliş eğilimi öne çıkarken, Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, haftalık olarak yüzde 2,23 artışla 9.389,62 puandan kapandı.
Dolar/TL, haftayı bir önceki kapanışın yüzde 0,2 üstünde 34,4330'dan tamamladı.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından bu hafta açıklanan ödemeler dengesi verilerine göre, Eylül 2024'te cari işlemler hesabı 2 milyar 988 milyon dolar fazla verdi. Cari işlemler hesabında yaklaşık son 3 yıldır ilk kez üst üste 4 ay fazla oluştu.
Yurt içinde gelecek hafta pazartesi işsizlik oranı ve konut fiyat endeksi, perşembe PPK faiz kararı ile tüketici güven endeksi takip edilecek.
Bu arada AA Finans'ın TCMB'nin 21 Kasım Perşembe günü yapılacak Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısına yönelik beklenti anketi, 10 ekonomistin katılımıyla sonuçlandı.
Anket sonuçlarına göre, ekonomistlerin tamamı politika faizinin yüzde 50'de sabit bırakılacağını öngörüyor.
Ekonomistlerin yıl sonu politika faizi beklentilerinin ortalaması ise yüzde 49,10 olarak hesaplandı.
Yıl sonuna ilişkin beklentilerini paylaşan ekonomistlerden 6'sı yıl sonunda politika faizinin yüzde 50, 1'i yüzde 48,5 ve 3'ü yüzde 47,5 olacağını öngördü.
Analistler, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 9.500 ve 9.550 puanın direnç, 9.300 ve 9.250 seviyelerinin destek konumunda olduğunu kaydetti.
Muhabir: Ali Canberk Özbuğutu
