IĞDIR (AA) - Kuş bilimcisi Prof. Dr. Çağan Şekercioğlu'nun başlattığı ve KuzeyDoğa Derneğinin yürüttüğü çalışmalar kapsamında Iğdır’ın Tuzluca ilçesine bağlı Yukarı Çıyrıklı köyünde kurulan Aras Kuş Araştırma Merkezi, göçmen kuşlarla ilgili araştırmalarına devam ediyor.
Bu yıl yakalanıp uydu vericisi takıldıktan sonra doğaya salınan bozkır şahini, bozkır delicesi, çayır delicesi ve gökçe delicenin göç yolculuklarında kısa sürede binlerce kilometre kanat çırptığı tespit edildi.
Bozkır şahini
Iğdır'daki merkezde bulunan ağlara takılan yırtıcılardan bozkır şahini (Steppe buzzard), 13 Nisan'da halkalandıktan sonra doğaya salındığı aynı gün Ermenistan’ın başkenti Erivan'a geçti. 4 gün boyunca burada bulunan şahin, 17 Nisan'da Gürcistan'a, 18 Nisan'da Rusya'ya, 22 Nisan'da Kazakistan'a göçtü.
Yaklaşık bir hafta boyunca Rusya-Kazakistan sınırına yakın bölgelerde beslenen şahin, 28 Nisan'da Rusya'ya kanat çırparak, Novosibirsk bölgesindeki Kyshtovsky köyüne geçti ve halen burada zaman geçiriyor.
Şahin, yolculuğu boyunca en uzun aralıksız uçuşunu 92 kilometreyle Kuzey Kazakistan'da, en yüksek uçuşunu ise 3 bin 951 metreyle Kazakistan'ın Kızılyar şehri üzerinden geçerken yaptı.
Çayır delicesiIğdır'daki merkezde 12 Nisan'da halkalanarak doğal ortamına bırakılan çayır delicesi (Circus pygargus), aynı gün Ermenistan'a, buradan da Gürcistan'a geçti.
13 Nisan'da Rusya'ya uçan delice, 6 gün sonra Rusya'nın başkenti Moskova'ya yerleşti ve halen burada yaşam sürüyor.
Delicenin en uzun aralıksız uçuşu 78 kilometreyle Rusya'da, en hızlı uçuşu ise yine bu bölgede saatte 80 kilometreyle gerçekleşti.
Bozkır delicesi
Dünya Doğa ve Doğal Kaynakları Koruma Birliğince oluşturulan, nesli tükenme altında olan türlerin yer aldığı kırmızı listede "Tehdide açık" koduyla yer alan bozkır delicesi (Circus macrourus), 21 Mart'ta Iğdır'daki merkezde halkalandıktan sonra doğal ortamına bırakıldı.
Aynı gün Ermenistan'a geçip buradan Gürcistan, ardından Hazar Denizi'nin Rusya kıyılarına, ardından da Kazakistan'a geçen bozkır delicesi, 14 Nisan'a kadar buralarda vakit geçirdi.
Son olarak Rusya'nın Novosibirsk bölgesindeki Karasuk şehrine yerleşen delice, bu uçuşu esnasında en fazla 4 bin 469 metre yüksekliğe ulaştı ve en uzun aralıksız uçuşunu Hazar Denizi kıyısından geçerken 285 kilometreyle gerçekleştirdi.
Delice, halkalandığı günden bugüne 4 bin 944 kilometre kanat çırptı.
Gökçe deliceIğdır'daki merkezde halkalanıp 27 Mart'ta doğal ortamına bırakılan gökçe delice (Circus cyaneus), 3 Nisan'da Ermenistan'a, buradan da Gürcistan'a göçtü.
Yolculuğunda Rusya'ya bağlı Komi Cumhuriyeti'nin Ust-Kulom bölgesine gidip daha sonra geri dönerek Tataristan'ın Kazan şehrine yerleşen gökçe delice, burada yaşam sürmeye devam ediyor.
Gökçe delice, göç yolundaki 54 günde 4 bin kilometre katetti.
Halkalama çalışmaları hız kesmeden sürüyor
Aras Kuş Araştırma Merkezi İstasyon Sorumlusu Kayahan Ağırkaya, AA muhabirine, uydu vericisi takma ve halkalama çalışmalarının hız kesmeden devam ettiğini söyledi.
Bu sezon birçok türü uydu vericiyle takibe aldıklarını anlatan Ağırkaya, şunları kaydetti:
"Bu sezon çok önemli 4 yırtıcı türüne uydu vericisi yerleştirdik ve takip altına aldık. Bunlardan ilki bozkır şahiniydi ve 27 günlük süre boyunca 4 bin kilometre katederek Rusya-Kazakistan sınırına ulaştı. Diğer türümüz çayır delicesiydi, 28 günde 2 bin 200 kilometre uçarak Moskova yakınlarına vardı. Bozkır delicesi 60 günlük süreçte yaklaşık 5 bin kilometre katetti, Rusya-Kazakistan sınırında bulunuyor. Son türümüz olan gökçe delice 54 günde 4 bin kilometre katetti ve Rusya'nın Kazan kenti yakınlarında bulunuyor."
Aras Vadisi'nin göçmen kuşlar için önemli bir alan olduğunu vurgulayan Ağırkaya, "Bu farklı kuş türleri Aras Vadisi'nin aslında ne kadar zengin bir habitat olduğunu ve korunmasının ne kadar önemli olduğunu bize gösteriyor." diye konuştu.
Muhabir: Hüseyin Yıldız
